Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2016

ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ






«Η αντίσταση στην αλλαγή δεν μας βοηθά να διατηρούμε το παρελθόν. Μας απομακρύνει από το μέλλον»
                                                            
                                                             Kathleen Norris

Πως ανταποκρινόμαστε σε μιαν αλλαγή; Συνήθως αντιστεκόμαστε σε αυτήν ιδίως αν η αλλαγή δεν είναι επιθυμητή.
Γιατί αντιστεκόμαστε στην αλλαγή; Η αντίσταση είναι μια φυσιολογική και αναμενόμενη αντίδραση στη διάρκεια μιας αλλαγής και είναι μέσα στην ανθρώπινη φύση. Προκαλείται κυρίως από το φόβο ότι αν αποχωριστούμε τα «κεκτημένα», θα βρεθούμε αντιμέτωποι με νέες καταστάσεις που πιθανόν να νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να διαχειριστούμε.  Σε κανένα μας δεν αρέσει η αναστάτωση. Το να αφήνουμε πίσω μας το «παλιό τρόπο» είναι ένα είδος θανάτου. Θα μας βοηθούσε ίσως το να σκεφθούμε ότι  δεν αντιστεκόμαστε στην αλλαγή αλλά στην «απώλεια». Άλλωστε, η αντίσταση όχι μόνο δεν μας προστατεύει από τον πόνο που ήδη βιώνουμε, αλλά μας στερεί το δικαίωμα να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες και να συνεχίσουμε τη ζωή μας.

Συνήθεις εκφράσεις που χρησιμοποιούμε όταν «κολλάμε» στον «παλιό τρόπο», είναι:
q  Δεν μπορώ να το κάνω αυτό
q  Δε θα δουλέψει ποτέ αυτό
q  Δε το έκανα έτσι ποτέ πρίν
q  Συνήθισα έτσι
q  Δεν είναι δυνατό
q  Απαιτεί πολλή προσπάθεια
q  Θα δημιουργήσει μεγάλη αναταραχή
q  Μπόρα είναι...Θα περάσει

Οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους αντιστεκόμαστε στην αλλαγή είναι:
q  Η συνήθεια- το βόλεμα 
q  Αισθανόμαστε ενοχλημένοι
q  Αισθανόμαστε ανήμποροι και ανήσυχοι- δεν ελέγχουμε τη κατάσταση
q  Ο φόβος του αγνώστου- συνέπειες
q  Δεν έχουμε αρκετές πληροφορίες για να κατανοήσουμε τις συνέπειες της 
q  Το αίσθημα της απώλειας μιας δεδομένης κατάστασης
q  Η ασφάλεια μας απειλείται
q  Δε γνωρίζουμε τη διεργασία της
q  Δεν έχουμε μάθει-διδαχθεί πώς να τη διαχειριζόμαστε

Πολλές φορές αν και επιθυμούμε μιαν αλλαγή, δεν την επιδιώκουμε, γιατί δεν γνωρίζουμε πώς να τη διαχειριστούμε. Το αποτέλεσμα είναι να γίνεται μέσα μας μια πάλη ανάμεσα στην αντίσταση και στην αποδοχή της αλλαγής.
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να υπερνικήσουμε την αντίσταση   είναι να την αναγνωρίσουμε και να μιλήσουμε για τα συναισθήματα μας με ένα άλλο πρόσωπο. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό και βοηθά να μοιραζόμαστε τα συναισθήματα που μας κατακλύζουν με άτομα που έχουν βιώσει μια παρόμοια αλλαγή. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα θα διαπιστώσουμε ότι τα συναισθήματα μας αλλάζουν καθώς βιώνουμε την αλλαγή.
Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η αντίσταση σε μια αλλαγή μας λέει κάτι, μας παρέχει πληροφορίες που θα μας βοηθήσουν να τη διαχειριστούμε. Η αντίσταση είναι πηγή πληροφόρησης και ενέργειας.

Η ανταπόκριση μας όμως (αντίσταση ή αποδοχή) δεν εκδηλώνεται μόνο σε συνειδητό επίπεδο αλλά και σε μη συνειδητό. Προφανώς, ο χαρακτήρας του καθενός και ο τρόπος σκέψης του καθορίζουν πόσο εύκολα επιδιώκει την αλλαγή ή πως αντιδρά όταν αυτή του επιβάλλεται ( K. Whitney Jr.).
΄Ερευνες έχουν δείξει ότι άτομα που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες έχουν βιώσει σημαντικές αλλαγές στη ζωή τους, που δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν με κατάλληλο τρόπο. Οπως έχει παρατηρήσει και ο Ηρόδοτος: « Οι ασθένειες προσβάλλουν τους ανθρώπους όταν αυτοί εκτίθενται σε αλλαγές». 
Η αλλαγή είναι σαν το βότσαλο που πέφτει στη λίμνη. Εισβάλει στη ζωή μας δημιουργώντας ρήξη, ενόχληση, ενθουσιασμό, συγκίνηση, άγχος και μερικές φορές κρίση. Ο συνήθης τρόπος που συμπεριφερόμαστε, τα σχέδια μας για το μέλλον τίθενται υπό αμφισβήτηση. Η σταθερότητα αντικαθίσταται από την αβεβαιότητα και την ρευστότητα. Η ενόχληση δεν είναι μόνο στο μυαλό και τις σκέψεις μας. Μπορεί  η αλλαγή να μας επηρεάσει και σωματικά, με πιθανό αποτέλεσμα την εμφάνιση κάποιας ασθένειας. Κυρίως όμως, μας επηρεάζει ψυχικά, ιδίως τα αισθήματα απέναντι στον εαυτό μας- την αυτοεκτίμηση μας.
Όταν αντιμετωπίζουμε μια αλλαγή θα πρέπει να επαγρυπνούμε για αρνητικά σήματα-επιπτώσεις στο: σώμα, στο νού και στα αισθήματα.
Το σώμα μπορεί να παράγει φυσικά σήματα, όπως: πονοκεφάλους, εξάντληση, στομαχόπονους, εξανθήματα κλπ. 
Το μυαλό μπορεί να παράγει πνευματικά σήματα, όπως: να κατακλυσθεί από αρνητικές σκέψεις, σύγχυση, ελάττωση μνήμης, δυσκολία συγκέντρωσης, αυπνίες,κλπ.
Ο συναισθηματικός μας κόσμος μπορεί να βιώσει συναισθηματικά σήματα, όπως: ματαίωση, ανησυχία, φόβο, θυμό, απογοήτευση,  κατάθλιψη, ενθουσιασμό, απόσυρση κλπ.

Παρόλο που μια αλλαγή παράγει σήματα και στα τρία επίπεδα, είναι σύνηθες για τους περισσότερους από εμάς να είμαστε πιο δεκτικοί στα σήματα ενός επιπέδου. Και αυτό γιατί ο καθένας μας αντιδρά διαφορετικά στην ίδια αλλαγή. Αντικειμενικός στόχος του καθενός μας είναι να μάθουμε να εντοπίζουμε τα σήματα και των τριών επιπέδων εξίσου καλά προκειμένου να ανταποκρινόμαστε στην αλλαγή όσο το δυνατό γρηγορότερα. Τα πνευματικά και συναισθηματικά σήματα είναι συχνά δυσκολότερο να αναγνωρισθούν με αποτέλεσμα πολλές φορές να τα αγνοούμε. Όλα όμως τα σήματα είναι σημαντικά και βρίσκονται σε αλληλοεπίδραση.
Ο κύκλος της ζωής περιλαμβάνει πολλές προβλέψιμες αλλαγές- γέννηση, παιδική ηλικία, εφηβεία, ενηλικίωση, εξεύρεση εργασίας, σχέσεις, δημιουργία οικογένειας, σταδιοδρομία, απώλεια συγγενικών προσώπων, αλλαγή εργασίας, σύνταξη και θάνατο. Είναι χρήσιμο να ανακαλούμε στη μνήμη μας παρελθούσες αλλαγές προκειμένου να προετοιμασθούμε καλύτερα για τις επερχόμενες και να μειώνουμε την αντίσταση μας.
Διανύοντας το κύκλο της ζωής μας ανταποκρινόμαστε διαφορετικά στις αλλαγές. Συνήθως είμαστε πιο δεκτικοί σε αυτές σε νεαρότερη ηλικία. Φαίνεται ότι οι περισσότεροι από εμάς θεωρούμε ότι έχουμε να χάσουμε πιο πολλά μεγαλώνοντας, η ότι είναι πιο ριψοκύνδυνο η πιο ψυχοφθόρο.
Καθένας μας έχει ένα μοναδικό τρόπο να προσεγγίζει τις αλλαγές. Την ίδια αλλαγή δυο άτομα την προσεγγίζουν με διαφορετικό τρόπο. Έχουμε όλοι «προσωπικά φίλτρα» τα οποία χρησιμοποιούμε για να βιώνουμε τις καταστάσεις. Τα φίλτρα αυτά βασίζονται στην προσωπική μας ιστορία και στις εμπειρίες μας.

Δευτέρα 17 Οκτωβρίου 2016

Poster presentations during the 16th Annual Meeting of the International College of Geriatric Psychoneuropharmacology & 5th International Congress on Psychiatry and the Neurosciences

Exploring the association between depression and major neurocognitive disorder

Exploring the association between depression and major neurocognitive disorder

Gender differences in senile depression, Ilion Municipality Hellenic Study

Gender differences in senile depression, Ilion Municipality Hellenic Study

Mirror neurons: basic properties and functional role

Mirror neurons: basic properties and functional role