Η άκρη του νήματος...

Για να φτάσει κανείς στη πόρτα του ειδικού, η ζωή τον έχει στριμώξει κάπου στη γωνία. Ότι ήξερε πως μπορεί να τον βοηθήσει το έκανε . Φώναξε , παρακάλεσε , πίεσε τον άλλο να κάνει κάτι , πιέστηκε να μην κάνει κάτι ο ίδιος , χτηπήθηκε , σώπασε , έκλαψε -τίποτα δεν είχε αποτέλεσμα. Ότι και να κάνει , όπως και να αντιμετωπίσει τα πράγματα , αισθάνεται οτι τίποτα δεν αλλάζει. Γιατί τελικά εκείνο που δεν βλέπει είναι οτι φοράει συγκεκριμένα γυαλιά. Αν φοράς πράσινα γυαλιά , θα πρασινίζει ο κόσμος. Ακόμα πιο καθοριστικό είναι οτι νομίζει πως η ζωή είναι πράσινη. Ούτε καν υποπτεύεται οτι φοράει πράσινα γυαλιά. Αυτή είναι η πραγματικότητα του. Με αυτά τα γυαλιά όλα γύρω του και μέσα του τα βλέπει σταθερά και αναλλοίωτα. Τα βλέπει και απομονωμένα το ένα απο το άλλο. Δεν μπορεί να κάνει τις συσχετίσεις που χρείαζονται για να δει εναλλακτικές λύσεις.

Αναπόφευκτα τις αναζητάει σε συγκεκριμένα προβλήματα που τον απασχολούν. Είναι σαν να λέει στον ειδικό : "Λύσε μου το πρόβλημα που με απασχολεί , βοήθησε με να βρώ τρόπο να συνετιστεί η κόρη μου, να μαζευτεί ο άντρας μου, απάλλαξε με απο τους πονοκεφάλους μου, τις φοβίες μου. Τη γενικότερη κατάσταση της ζωής μου δεν μπορείς να την αλλάξεις . Είναι δεδομένη ". 

Μέσα απο αυτή τη θέαση της ζωής συχνά αποδίδουμε τα προβλήματα μας σε δυσμενείς εξωτερικούς παράγοντες. Παράγοντες που μπορεί να αφορούν είτε το παρελθόν ("ήμουν φτωχός και δε σπούδασα") είτε μεταφυσικές δυναμείς και καθοριστικές καταβολές (" η τύχη μου", "η κληρονομικότητα μου") είτε την ευρύτερη κοινωνική συγκυρία ("υπάρχει κοινωνική αδικία") και τις συνθήκες εργασίας μέχρι τον στενότερο κύκλο που είναι η οικογένεια ("με καταπιέζουν", "δεν αναγνωρίζεται η αξία μου"). Όμως η μεγαλύτερη  βαρύτητα πέφτει στις στενές δυαδικές σχέσεις (" ο σύζυγος είναι αδιάφορος", "το παιδί μου είναι ατίθασο", "η μάνα μου είναι συνεχώς άρρωστη"), κ.λ.π. Συχνά βέβαια αποδίδουμε τα προβλήματα και σε δικά μας "ελαττώματα" και μειονεκτήματα ("δεν είμαι άξιος για τίποτα", " δεν τα βγάζω πέρα στη ζωή", "είμαι αδύναμος χαρακτήρας", είμαι ανίκανη μάνα", κ.λ.π.). Άλλωστε πάλι εντοπίζουμε κάποια δευτερεύοντα χαρακτηριστικά (" είμαι ευαίσθητος", "υποχωρώ συνεχώς", νευριάζω εύκολα", "είμαι εύπιστος") που τα γενικεύουμε. Τους δίνουμε κεντρική θέση προκειμένου να εξηγήσουν τα αδιέξοδα...
Επιμένοντας στην ίδια στάση δεχόμαστε τις ίδιες αντιδράσεις και έτσι ενδυναμώνουμε την αρχική μας θέση. Η κυκλική και επαναληπτική αυτή διαδικασία, οι συνεχείς δηλαδή αυτοεκπληρούμενες προφητείες , παγώνει τη συμπεριφορά μας και τα συναισθήματα μας τόσο πολύ, ώστε να μοιάζουν σταθερά , ενδογενή στοιχεία. Αυτές οι μεμονομένες πλευρές του χαρακτήρα δεν αντιμετωπίζονται ως μέρος μιας σύνθετης δυναμικής κατάστασης.     Για παράδειγμα , η απόφαση που πήραμε , συνήθως ασυνείδητα , να μην ενεργοποιηθούμε ( να μείνουμε αδύναμοι, αναποφάσιστοι, παθητικοί), δεν είναι εκδήλωση προσωπικής μας αδυναμίας και αμετάβλητο στοιχείο του χαρακτήρα μας που κληρονομείται ,αλλά συστατικό του ρόλου μας. Χαρακτηρίζει κανείς τον εαυτό του αδύναμο, γιατί η ορατ'η συμπεριφορά αυτό του λέει. Συχνά όμως ο ρόλος που διαδραματίζουμε στην οικογένεια απαιτεί την προβολή της "αδυναμίας" γιατί έτσι εξυπηρετείται η διατήρηση των ισορροπιών. Εξαντλούμε όλη τη δύναμη και την αποφασιστικότητα μας για να μείνουμε αδύναμοι και αναποφάσιστοι. Οι γυναίκες το ξέρουν αυτό καλά. Τελικά τι είμαστε , δυνατοί ή αδύνατοι;
Οι αλλαγές που επιδιώκουμε μπορεί να προκύψουν μόνο αν ανασκευάσουμε τις αλήθειες μας. Η ίδια η απόφαση να αναθεωρήσουμε όσα πιστεύουμε είναι η πρώτη σημαντική πληροφορία που εισχωρεί σαν φώς στο σκοτεινό δωμάτιο. Η πρώτη αχτίδα είναι  ότι μπορεί να γίνουν και αλλιώς τα πράγματα...

Η αφετηρία για την αλλαγή ταυτίζεται με την απόφαση μας να μείνουμε ανοικτοί στην πιθανότητα οτι μπορεί να υπάρχει και άλλος τρόπος να δούμε τα πράγματα...

 Απόσπασμα από : ΤΟ ΜΩΒ ΥΓΡΟ , Χάρις Κατάκη , Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα , 1995.

ΘΥΜΟΣ: τι έρχεται να μας πεί;

Τι είναι ο θυμός; Τι μας τον προκαλεί; Που μας οδηγεί; 

Τα παραπάνω είναι μερικά ερωτήματα που γεννούνται όταν κάποιος έχει πια, τον έχει αναγνωρίσει, έχει συμφιλιωθεί με το θυμό, τον έχει επεξεργαστεί ή αλλιώς τον έχει μετουσιώσει...

Τι είναι ο θυμός;

Είναι παγίδα; 
Έχουμε επίγνωση αυτού;
Είναι κάτι που πρέπει να φοβόμαστε;
Υπάρχει δικαιολογημένος θυμός και μη;
Πρέπει να τον αποφεύγουμε;
Είναι καταστροφικός πάντα; 


Πώς  αισθανόμαστε όταν είμαστε θυμωμένοι;

Ο θυμός είναι ένα σημάδι ότι κάτι μας ενοχλεί ή μας δυσκολεύει. Μας στέλνει ένα μήνυμα πως είμαστε πληγωμένοι, πως οι ανάγκες μας παραμερίζονται, πως τα δικαιώματα μας παραβιάζονται, πως οι επιθυμίες δεν ικανοποιούνται ή πολύ απλά πως κάτι δεν πάει καλά... 

Ο θυμός οφείλεται στον πόνο! Όταν μας πληγώνουν , όταν μας επικρίνουν- δηλαδή απειλείται ο αυτοσεβασμός μας , όταν μας ντροπιάζουν, όταν αισθανόμαστε ανασφάλεια ή φόβο , τότε μπορεί να ελευθερώσουμε ή να εκτονώσουμε ένα κύμα θυμωμένης ενέργειας μπλοκάροντας ή εκτονώνοντας τον πόνο!
Οι άνθρωποι που θυμώνουν έχουν τρία κοινά χαρακτηριστικά : α) πονούν πάρα πολύ, β)αισθάνονται ανήμποροι να κάνουν κάτι για τα αίτια του πόνου τους και γ)έχουν μάθει -συνήθως απο το οικογενειακό περιβάλλον και όχι μόνο- ότι ο θυμός είναι ένας προσωρινός τρόπος να κουκουλώσουν τον πόνο... (παγίδα).

Τι έρχεται να μας πεί ο θυμός;

Ο θυμός είναι ένα "καμπανάκι ειδοποίησης" προς τον εαυτό μας  και προς τους άλλους.

Ο θυμός μας, μπορεί να μας λέει οτι δεν ασχολούμαστε όσο πρέπει με ένα σημαντικό συναισθηματικό ζήτημα στη ζωή μας , ή ότι ένα μεγάλο μέρος του εαυτού μας -τα πιστεύω μας, οι αξίες μας, οι στόχοι μας, οι επιθυμίες μας-θυσιάζονται στο βωμό μας σχέσης (προσωπική , φιλική , επαγγελματική).
Ο θυμός μας , μπορεί να μας λέει ότι κάνουμε και δίνουμε περισσότερα από όσα μπορούμε !
O θυμός μας, μπορεί να μας προειδοποιεί πως οι άλλοι κάνουν υπερβολικά πολλά για μας, αποτρέποντας έτσι την πλήρη έκφραση των δυνατοτήτων μας και αναστέλλοντας την προσωπική μας ανάπτυξη.

Ανεξάρτητα απο το τι προκαλεί ή προκάλεσε ενα θυμό...το σημαντικό είναι ότι ο θυμός μας όταν μας κυριεύσει μας  κλείνει τα μάτια και τα αυτιά μας και μας κρατάει για ένα μεγάλο διάστημα ανήμπορους, θλιμμένους, αναποτελεσματικούς και δυστυχισμένους τελικά...
Στο ερώτημα : πως να τον αντιμετωπίσω ; δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη "μαγική συνταγή" . 
Υπάρχουν πολλές αποτελεσματικές τεχνικές που θέλουν χρόνο , πραγματική κατανόηση των αναγκών μας και κυρίως να ακούσουμε τον εαυτό μας και να τον παρατηρήσουμε...εν κατακλείδι η αλλαγή είναι μοναχικός δρόμος , επίπονος αλλά στο τέλος μπορεί να επιφέρει "κέδρος" και ανακούφιση!

Καλή ΕΠΙΤΥΧΙΑ!


Μάντω Γ. Καραμπέρη
Ψυχολόγος -  M.Sc. Προαγωγή Ψυχικής Υγείας & Πρόληψη Ψυχικών Διαταραχών.

Γιατρέ θεραπεύτηκα;

Γιατρέ θεραπεύτηκα;

Πάει λίγος καιρός που νιώθω χαλαρή, έχω σταματήσει να σκέφτομαι πολύ και νιώθω ότι ... ωρίμασα!

Άραγε θεραπεύτηκα;

Νιώθω ότι έχω τη δύναμη πλέον ΕΓΩ, και δεν περιμένω εκείνο το Σάββατο της συνεδρίας μας για να την αντλήσω μέσα από τα λόγια σας..

Νιώθω ότι έχω τη σοφία που μου χαρίσατε και τη λαχτάρα να την περάσω και σ’άλλους ανθρώπους που μπορεί να έχω ήδη στη ζωή μου, αλλά κυρίως σε όλους αυτούς που ακόμη δε γνώρισα.

Είδα τη ζωή μου με άλλα μάτια, από άλλη οπτική γωνία.  Πλέον, δεν είναι το ταξίδι με το αεροπλάνο αυτοσκοπός και δε βάζω στον εαυτό μου ψεύτικους στόχους  που μόνο όταν τους πετύχω θα γίνω ευτυχισμένη. Είμαι τώρα ευτυχισμένη! 

Βαρέθηκα να λέω : «Θα ήμουν πολύ ευτυχισμένη αν γινόταν αυτό.., αν ήμουν ατρόμητη.., αν η ζωή μου τα’φερνε αλλιώς..» Είμαι αυτή που είμαι και ναι, φοβάμαι κάποια πράγματα και ναι, δεν είμαι party animal, και ναι, δεν είμαι το τυπάκι που ζει μέσα από την αδρεναλίνη της περιπέτειας. Δε ζηλεύω πλέον αυτούς τους ανθρώπους, απλά δεν είναι εγώ!

Είμαι ένας άνθρωπος που μπορώ και είμαι πλέον ευτυχισμένη με τα απλά και όμορφα πράγματα που η ζωή μου προσφέρει καθημερινά και αγαπάω πραγματικά εμένα και με θαυμάζω για όλες τις επιλογές που έκανα μέχρι τώρα στη ζωή μου, για τους ανθρώπους που διάλεξα, τις ισορροπίες που κράτησα και την καθαρή και αγνή ανιδιοτέλεια που με χαρακτηρίζει.

Θα επιδιώκω πλέον να περιτριγυρίζομαι από θετικούς ανθρώπους, θα ελίσσομαι με διπλωματία και χιούμορ όταν οι άνθρωποι και οι καταστάσεις δεν είναι βολικές/ευχάριστες για μένα και θα αφεθώ να είμαι πιο αυθόρμητη, αφού αυτό είναι και το μεγαλύτερο πλεονέκτημά μου, που κακώς ερχόμενη στην επαρχία καταπίεσα, για να μην παραβιαστεί η προσωπική μου ζωή και γιατί έπρεπε να διατηρώ ένα πιο σοβαρό και «ιατρικό» προφίλ στην κοινωνία.

Πλέον είμαι χαλαρή και πιστεύω ότι θα τα κάνω όλα, όταν θα χρειαστεί, ακόμη και αν πιεστώ.

Δε γράφω πλέον τίποτα από την καθημερινότητά μου στο ημερολόγιο για να σας ρωτήσω και δε νιώθω άγχος και ανασφάλεια. Πιστεύω πλέον ότι η καθημερινότητα είναι το πιο σημαντικό, και αν κάτι με δυσκολέψει, θα είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας.

Πλέον βεβαιώθηκα ότι όλοι οι άνθρωποι ανεξαιρέτως, σε κάποια φάση της ζωής τους, θα έρθουν αντιμέτωποι με τον εαυτό τους και χάρηκα πολύ που έγινε τώρα, που ακόμη χτίζω τη σχέση μου και δεν έχουμε παιδιά.

Νιώθω ότι πήρα αμέτρητα και πολύ ουσιαστικά πράγματα από εσάς και νιώθω απίστευτη ευγνωμοσύνη προς το πρόσωπό σας. Κατ’αρχήν με μάθατε να αγαπάω τον εαυτό μου και να με θεωρώ από τη μία μοναδική, αλλά από την άλλη, όχι και το κέντρο του κόσμου!  Ένα άτομο που είναι μέρος ενός κοινωνικού συνόλου με δικαιώματα και υποχρεώσεις. Με βοηθήσατε απίστευτα στη σχέση μου με τον Μ..........., πλέον του δείχνω τα συναισθήματα και την αγάπη μου, ούσα λιγότερο εγωίστρια. Δεν τον κρίνω πλέον αυστηρά και βλέπω τα ελαττώματά του ως χαρακτηριστικά του ατόμου που αγαπώ, ισάξια με τα προτερήματά του. Με τη βοήθειά σας τον έκανα να με εμπιστευτεί στα οικονομικά και του επέδειξα ότι μπορώ να είμαι σοβαρή και υπεύθυνη όπου χρειάζεται, και πλέον βλέπω στα μάτια του ότι με εκτιμάει πιο πολύ. Κάνει κι αυτός όνειρα –δειλά δειλά- για το μέλλον μας και πώς θα ήταν να είχαμε μεγάλη οικογένεια, σε τι σπίτι θα ήθελε να ζούμε, τι αυτοκίνητο θα έχουμε.. Αυτά ήταν άπιαστα όνειρα για μένα μέχρι πολύ πρόσφατα! Με ένα μαγικό τρόπο θεραπεύτηκε και ο Μ..........!! Με βοηθήσατε πολύ στη δουλειά μου και στον τρόπο που η διπλωματία και το χιούμορ μπορεί να με βγάλει από δύσκολες καταστάσεις, αλλά και το σημείο στο οποίο πρέπει να θέσω τα όρια μου σε αυτούς που δε με σέβονται.

 Σας άλλος Μπουκάϊ, με τις ιστορίες από τη δική σας ζωή, αλλά και των πελατών σας, με βοηθήσατε να μάθω από τα λάθη των άλλων και να βρω ομοιότητες με τη δική μου ζωή, για να δω αντικειμενικά μία κατάσταση που μπορεί να με προβλημάτιζε. Κατανοώ πως αυτή ήταν όλη η ουσία της θεραπείας μας, και όχι ο λόγος για τον οποίο είχα φοβίες που μου είχε γίνει αυτοσκοπός να ανακαλύψω. Να είμαι δηλαδή καλά στην καθημερινότητά μου και να έχω ισορροπία πρώτα μέσα μου κι έπειτα στις σχέσεις μου με τους άλλους. Να γίνω φίλη με τον εαυτό μου, κι όχι ο πιο άδικος, αυστηρός κριτής του!

Δε ξέρω  λοιπόν αν θεραπεύτηκα, απλά ξέρω ότι πλέον έχω τη δύναμη να «σταθώ στα πόδια μου» και νιώθω ότι θέλω να «απελευθερωθώ» και απλά να ζήσω!

Με αγάπη και εκτίμηση,

Χ......