ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΝΟΙΑ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑTA ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗΣ

ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΝΟΙΑ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑTA ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Τα πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα καταδεικνύουν ότι οι ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις στην ολιστική προσέγγιση της άνοιας έχουν σχεδόν ισοδύναμο αποτέλεσμα με τους αναστολείς  Ακετυλχολινεστεράσης (AchEΙ). Η επίδρασή τους, ειδικά στην αντιμετώπιση των συμπεριφορικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων της άνοιας (BPSD) είναι αποτελεσματική ενώ παράλληλα δεν επάγονται    ανεπιθύμητες ενέργειες  ανάλογες αυτών της χρήσης  φαρμάκων. 

ΣΚΟΠΟΣ: Να εξετάσουμε και να συγκρίνουμε την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων Νοητικής Ενδυνάμωσης  στα πλαίσια ψυχο – επιδημιολογικής μελέτης. Τα άτομα που διαβιούν στην κοινότητα , κατανέμονται   σε 3 υποομάδες (cohorts) : α)  ήπια  γνωστική διαταραχή (amnestic MCI), β)αρχόμενη άνοια και γ)μέσης βαρύτητας άνοια.

ΜΕΘΟΔΟΙ , ΤΕΧΝΙΚΕΣ: Χρησιμοποιήθηκαν διαφορετικές τεχνικές  ανάλογα με την βαρύτητα της γνωστικής διαταραχής. Θεωρητική βάση της προσέγγισης αποτελεί η Γνωστική Συμπεριφορική Διαχείριση Περίπτωσης (C.B.C.M.).

Τεχνικές όπως θεραπεία δια των αναπολήσεων (Reminiscence) , συμπεριφορική δραστηριοποίηση (Behavioral activation), προσανατολισμός στην πραγματικότητα (R.O.T.), ασκήσεις κοινωνικών δεξιοτήτων, στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων, αισθητηριακή διέγερση (πχ snoezelen), μουσικοθεραπεία κλπ. αποτελούν τις πλέον εύχρηστες και αποτελεσματικές μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις σε ατομική (διάρκεια 45’-50’) ή/ και σε ομαδική συνεδρία (100’- 110’).  Η κατάλληλη χρήση Ηλεκτρονικών  Βοηθημάτων (Η/Υ, GPS) ενδείκνυται καθώς η εξατομικευμένη αξιοποίησή τους ενισχύει τις γνωστικές και λειτουργικές ικανότητες.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Ο συνδυασμός των τεχνικών νοητικής ενδυνάμωσης που περιλαμβάνει προσανατολισμό στην πραγματικότητα (ROT), μουσικοθεραπεία, θεραπεία δια των αναπολήσεων, και η συμπεριφορική – κοινωνική  δραστηριοποίηση βελτιώνει τις δυνατότητες του ασθενούς και   καθυστερεί την έκπτωση τόσο της μνήμης όσο και της λειτουργικότητας. 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: οι μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις αποτελούν αποτελεσματικό εργαλείο, σε συνδυασμό πάντα με την φαρμακευτική αγωγή, στην βελτίωση των γνωστικών ελλειμμάτων στην άνοια. Αξιοποιεί την ευπλαστότητα (neuroplasticity) του εγκεφάλου. Παράλληλα η συμμετοχή στο πρόγραμμα, βελτιώνει τα B.P.S.D και περιορίζει  το αίσθημα στιγματισμού του ασθενούς και των οικείων του.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

•  David Loewenstein ‘Cognitive Rehabilitation’ Alzheimer’s and Dementia The Journal of the Alzheimer’s Assosiation Vol.4 Issue 4 Suppl 2 July 2008 S5-04-05

• Stephen M. Stahl ‘Essential Psychopharmacology Neuroscientific Basis and Practical Application’ Cambridge University Press, New York, USA 2008. 
• Linda Teri ‘Improving Care For Persons With Alzheimer’s Disease: Advances in evidence based Nonpharmacological treatment’ Alzheimer’s and Dementia The journal of the Alzheimer’s Association Vol 4 Issue 4 Suppl 2 July 2008 S5-04-02 
•  Clive Ballard ‘Alternative Therapies for Behavioral Problems’ Alzheimer’s and Dementia The journal of the Alzheimer’s Association Vol 4 Issue 4 Suppl 2 July 2008 S5-04-03